Τα οφέλη του στοματικού σεξ είναι πολλά και γνωστά. Ενισχύει τη σεξουαλική οικειότητα κι εμπειρία, βοηθά στην επίτευξη οργασμού και προσφέρει σεξουαλική απόλαυση και στους δύο συντρόφους. Γι’ αυτό, άλλωστε, το 85% των ατόμων το εντάσσει στην τακτική σεξουαλική του δραστηριότητα. Δεν είναι όμως το ίδιο γνωστοί και οι κίνδυνοι που προκύπτουν από το στοματικό σεξ. Στην πραγματικότητα αποτελεί έναν από τους πιο συχνούς τρόπους μετάδοσης των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, όπως είναι τα χλαμύδια, η γονόρροια και ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV).

Κάποια στελέχη του HPV, μάλιστα, έχει βρεθεί ότι είναι πιο επικίνδυνα από άλλα, καθώς ενδέχεται να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου της στοματοφαρυγγικής κοιλότητας. Ο αριθμός μάλιστα των ατόμων που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του φάρυγγα που συνδέεται με λοίμωξη από HPV διαρκώς αυξάνεται, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας σχετικής μετα-ανάλυσης. Πιο συγκεκριμένα από το 1980 μέχρι το 2000 σημειώθηκε μια αύξηση των καρκίνων του φάρυγγα που σχετίζονταν με τον HPV της τάξεως του 300%.

Ο καρκίνος της στοματοφαρυγγικής κοιλότητας είναι πάνω από δύο φορές πιο συχνός στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες. Επηρεάζει κυρίως τις αμυγδαλές και τη βάση ή το πίσω μέρος της γλώσσας και διαφέρει από τον καρκίνο της στοματικής κοιλότητας που επηρεάζει τα χείλη, τα ούλα, την επιφάνεια της γλώσσας, τις παρειές, τον ουρανίσκο ή τη βάση της στοματικής κοιλότητας. Αν και οι δύο τύποι καρκίνου έχουν κοινούς αιτιολογικούς παράγοντες, όπως είναι το κάπνισμα, ο HPV δεν είναι ένας από αυτούς, καθώς συνδέεται μόνο με τον καρκίνο της στοματοφαρυγγικής κοιλότητας.

Η λοίμωξη από HPV είναι η πιο συχνή σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη. Είναι τόσο συχνή, που εάν ένα άτομο είναι σεξουαλικά ενεργό, κάποια στιγμή στη ζωή του κατά πάσα πιθανότητα θα έρθει σε επαφή με τον ιό. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι θα εμφανίσει και καρκίνο. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων ο οργανισμός καταπολεμά τον ιό μέσα σε ένα με δύο χρόνια. Υπάρχουν, ωστόσο, περισσότερα από 40 στελέχη του ιού και κάποια είναι πιο επικίνδυνα από άλλα. Το στέλεχος που έχει βρεθεί να συνδέεται πιο συχνά με την εμφάνιση καρκίνου στον φάρυγγα είναι το HPV 16.

Σύμφωνα με τα κέντρα ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων των ΗΠΑ, σχεδόν το 7% των Αμερικανών έχει προσβληθεί από HPV στη στοματοφαρυγγική κοιλότητα, αλλά από αυτούς μόνο το 1% φέρει επικίνδυνο στέλεχος. Εάν το στέλεχος του ιού είναι καρκινογόνο, τότε κωδικοποιεί πρωτεΐνες που επιτίθενται στα κύτταρα και προκαλούν τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό τους, ενώ την ίδια στιγμή εμποδίζουν τη διαδικασία της κυτταρικής απόπτωσης, η οποία είναι ο φυσιολογικός μηχανισμός του οργανισμού για να σταματά τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων όταν ξεφεύγει από τον έλεγχο. Ως αποτέλεσμα, τα καρκινικά κύτταρα αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται ραγδαίως σχηματίζοντας καρκινικούς όγκους.

Η σύνδεση ανάμεσα στον καρκίνο του φάρυγγα και τον HPV έχει γίνει πολύ πρόσφατα. Πριν από κάποιες δεκαετίες η βασική αίτια του καρκίνου του φάρυγγα ήταν το κάπνισμα και η θεραπεία του ήταν ιδιαίτερα δύσκολη. Από τις αρχές του ’80 και μετά όμως έκαναν την εμφάνισή τους ασθενείς με καρκίνο του φάρυγγα που δεν είχαν καπνίσει ποτέ. Οι ειδικοί συνδέουν την αύξηση των λοιμώξεων από HPV με τη σεξουαλική επανάσταση που συντελέστηκε τη δεκαετία του ’60. Ο ιός μπορεί να παραμείνει στον φάρυγγα σε λανθάνουσα φάση για δεκαετίες και γι’ αυτό παρατηρείται τώρα πλέον η μεγάλη αύξηση του ποσοστού των διαγνώσεων καρκίνου του φάρυγγα που σχετίζονται με τον HPV.

Η διάγνωση αυτού του τύπου καρκίνου είναι ιδιαίτερα δύσκολο να γίνει εγκαίρως, καθώς τα συμπτώματα καθυστερούν πολύ και δεν γίνονται εύκολα διακριτά. Συνήθως εμφανίζεται ένα ανώδυνο εξόγκωμα στην περιοχή του λαιμού στο σημείο όπου συνήθως παρουσιάζουν οίδημα οι αδένες κατά την αμυγδαλίτιδα. Πολλοί άνδρες μπορούν να το ψηλαφίσουν κατά το ξύρισμα, αλλά συνήθως θεωρούν ότι πρόκειται για κάποια λοίμωξη.

Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν προβλήματα στην κατάποση, αλλαγές στη φωνή κι έναν ελαφρύ επίμονο πονόλαιμο που κάποιες φορές επιδεινώνεται, αλλά αυτά είναι συνήθως συμπτώματα που παρατηρούνται σε ασθενείς με καρκίνο του φάρυγγα που συνδέεται με το κάπνισμα και όχι με τον HPV.

Τα περισσότερα άτομα, σύμφωνα με τους ειδικούς, προσβάλλονται από τον ιό κατά τη διάρκεια των φοιτητικών τους χρόνων. Εκτιμάται, μάλιστα, ότι το 10% των φοιτητών φέρει καρκινογόνα στελέχη του HPV, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι θα εμφανίσει καρκίνο.

Ο καλύτερος τρόπος να προστατευθεί κάποιος από τον HPV είναι ο εμβολιασμός. Για παιδιά και νέους κάτω των 26 το εμβόλιο καλύπτεται από ασφαλιστικές εταιρείες. Για τους μεγαλύτερους σε ηλικία ο εμβολιασμός διεξάγεται στον βαθμό που πληρούνται κάποια κριτήρια. Ο καρκίνος προλαμβάνεται κατά 99% με τον εμβολιασμό, αρκεί αυτός να γίνει πριν το άτομο εκτεθεί στον ιό.

Εάν κάποιος έχει περάσει την ηλικία των 26 και δεν πληροί τα απαραίτητα κριτήρια, τότε μπορεί να προστατευθεί περιορίζοντας τον αριθμό των σεξουαλικών συντρόφων και χρησιμοποιώντας με σωστό και συνεπή τρόπο προφυλακτικά και οδοντικά φράγματα.

Δεν είναι πολλά αυτά που μπορεί να κάνει κάποιος εάν έχει διαγνωσθεί με HPV. Είναι όμως σημαντικό να γνωρίζει ότι τα άτομα που καπνίζουν πολύ και υπερκαταναλώνουν αλκοόλ έχουν 40% αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν κακοήθεια στη στοματοφαρυγγική κοιλότητα. Αυτός ο κίνδυνος αυξάνεται κατά 55% στα άτομα που φέρουν τον ιό. Εάν όμως ο καρκίνος συνδέεται με τον HPV, υπάρχει πάνω από 90% πιθανότητα επιτυχούς θεραπείας.

Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι, όπως συμβαίνει με κάθε τύπο καρκίνου, η έγκαιρη διάγνωση αυξάνει τις πιθανότητες επιβίωσης. Εάν λοιπόν ο ασθενής εντοπίσει τα συμπτώματα που προαναφέρθηκαν, είναι ζωτικής σημασίας να απευθυνθεί το συντομότερο δυνατό σε ειδικό.

Πηγή: zougla.gr