Οφείλουμε να νιώθουμε ευγνωμοσύνη στην επιστήμη. Χωρίς την πρόοδο της επιστήμης και το πάθος της επιστημονικής κοινότητας, θα ζούσαμε ακόμα στο μεσαίωνα. Χάρη στην επιστήμη, έχουν αλλάξει τα μέσα επικοινωνίας, ο τρόπος που εργαζόμαστε, η διατροφή μας και πολλά ακόμα. Αυτό που είναι ακόμα πιο σημαντικό με τις σημερινές προκλήσεις στον τομέα της υγείας είναι ότι η επιστήμη μας δίνει συνεχώς νέα μέσα κατανόησης και ανακάλυψης των σωματικών μας δεδομένων και δυνατοτήτων εξέλιξης. Ετσι, μας αποκαλύπτεται πως να ανταποκρινόμαστε με τον καλύτερο τρόπο στις ανάγκες μας σε ένα περιβάλλον το οποίο έχει γίνει πλέον εχθρικό. Ο τρόπος ζωής μας και οι επιλογές που κάνουμε θα είναι για μία ακόμη φορά οι σωτήρες μας.

Σε σχέση με τα παραπάνω, παρακολούθησα πρόσφατα ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα το οποίο εκτελείται με μαεστρία – ως αναμένεται από ένα εκπαιδευτικό θεσμό υψηλής φήμης όπως είναι το πανεπιστήμιο «Stanford». Ειδικότερα λοιπόν, αναφέρομαι στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της επιγενετικής «Diet and Gene Expression: You are what you eat» (Δίαιτα και Γονιδιακή έκφραση: Eιμαστε αυτό που τρώμε») της Δρ. Lucia Aronica.

Θα μου φαινόταν αδιανόητο να κρατήσω όλη τη γνώση και τις πολύτιμες πληροφορίες που έλαβα κατά την διάρκεια των 2 αυτών μηνών μόνο για τον εαυτό μου. Από την άλλη πλευρά όμως, θα ήταν παράπτωμα να ισχυριστώ ότι θα μπορούσα να αποδώσω σε λίγες παραγράφους τα δεδομένα και τα ευρήματα των καθηγητών μας. Παρόλα αυτά, μου φάνηκε χρήσιμο να μοιραστώ μαζί σου κάποια απλά και απτά στοιχεία της επιστήμης αυτής. Ίσως με τον τρόπο αυτό να σε εμπνεύσω για περαιτέρω εμβάθυνση στον τομέα της επιγενετικής ή πάντως να βελτιστοποιήσει τις επιλογές που κάνεις στον τρόπο ζωής σου.

Τι είναι η επιγενετική;

Το ήξερες ότι μόνο 0,1% του DNA σου είναι διαφορετικό από αυτό του γείτονα σου; Αυτό που σε κάνει να διαφέρεις είναι η επιγενετική και όχι η γενετική.

Ειδικότερα, έχει αποδειχθεί ότι πάνω από τα γονίδια μας, υπάρχει ένα δεύτερο γονιδίωμα το οποίο ονομάζεται επιγένωμα – ένας δεύτερος γενετικός κώδικας. Το επιγένωμα αποτελείται από «μοριακούς διακόπτες» (μοριακές τροποποιήσεις) που ανάβουν ή σβήνουν τα γονίδια. Οι διακόπτες αυτοί ονομάζονται επιγενετικά σήματα. Η λέξη επιγένωμα έχει το πρόθεμα «επί». Πράγματι, το επιγένωμα είναι αυτό που έρχεται επάνω και κολλάει κατά κάποιο τρόπο στο γονιδίωμα σου (ή γένωμα).

Σκέψου το σώμα σου σαν έναν υπολογιστή όπου το γονιδίωμα είναι το hardware και το επιγένωμα είναι το software. Δεν μπορείς να αλλάξεις το γονιδίωμα σου, τα γονίδια σου, αλλά μπορείς να αλλάξεις το επιγένωμα σου.

Μπορείς να χρησιμοποιήσεις άλλο software το οποίο θα επιδρά με έναν συγκεκριμένο τρόπο στο hardware του υπολογιστή σου. Όμως, ποιες είναι οι επιλογές αυτές που μπορείς να κάνεις για να αλλάξεις ή να βελτιώσεις το software; Έχουν να κάνουν με τον τρόπο ζωής σου. Συγκεκριμένα, όλα αυτά σημαίνουν ότι, τελικά, μπορούμε να έχουμε επίδραση στα επιγενετικά μας σήματα αφού αυτά αλλάζουν ανάλογα με τις επιλογές που κάνουμε στη ζωή μας.

Κρατάς λοιπόν στα χέρια του ένα βιβλίο με το οποίο γεννήθηκες (το γονιδίωμα σου). Όμως, είσαι και ο συγγραφέας του δικού σου προσωπικού βιβλίου και αυτό ακριβώς είναι που σε κάνει να διαφέρεις από τους άλλους ανθρώπους (το επιγένωμα).

Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα σημεία της επιγενετικής είναι ότι το επιγένωμα κληρονομείται. Αυτό σημαίνει ότι οι αλλαγές αυτές επάνω στα γονίδια κληρονομούνται. Οι γονείς σου και οι πρόγονοι σου σου έχουν μεταβιβάσει αυτή την ενεργοποίηση, ή, την απενεργοποίηση.
Είναι λοιπόν αποδεδειγμένο ότι το περιβάλλον και οι επιλογές ζωής των προγόνων σου έχουν άμεση επίπτωση στο δικό σου επιγένωμα!

Το 2010, είχε γραφτεί ένα πολύ σημαντικό άρθρο στο περιοδικό Times με τον τίτλο “Why our DNA isn’t your destiny;” (Γιατί το DNA μας δεν είναι μοίρα σου?»). Στο άρθρο αυτό γίνεται ανάλυση για το πώς οι επιλογές που κάνουμε στη ζωή μας μπορούν αφενός να αλλάξουν την έκφραση των γονιδίων μας αλλά, πόσο σημαντικό ! την έκφραση των γονιδίων των παιδιών μας και των εγγονιών μας.
Μπορείς λοιπόν όχι μόνο να αλλάξεις τον εαυτό σου αλλά και τις μεταγενέστερες γενιές!
Επιπλέον, έχει αποδειχθεί ότι τα αυτοάνοσα νοσήματα δεν έχουν γονιδιακή μόνο αιτία. Περιβαλλοντολογικά δεδομένα μπορούν να ενεργοποιήσουν ή να απενεργοποιήσουν συγκεκριμένα γονίδια και ,με τον τρόπο αυτό, να εμφανιστούν (ή όχι) κάποια αυτόάνοσα νοσήματα.

Γενικότερα, ας αναρωτηθούμε ποια είναι αυτά τα επιγενετικά σημάδια, το έναυσμα αυτό που μπορεί να προκαλέσει την έκφραση ή την σίγαση των γονιδίων σου;

1. Η διατροφή σου είναι το 1ο επιγενετικό σήμα. Για τον λόγο αυτό οι επιστήμονες αναφέρουν την χαρακτηριστική έκφραση «Είμαστε αυτό που τρώμε».

2. Το άγχος που δημιουργείς στον εαυτό σου μπορεί να δημιουργήσει φλεγμονές σε όλο το σώμα σου.

3. Η φυσική άσκηση μειώνει σημαντικά τα επίπεδα των φλεγμονών.

4. Οι περιβαλλοντολογικές τοξίνες επιδρούν συνήθως αρνητικά την υγεία μας.

5. Το κάπνισμα και το αλκοόλ είναι εχθροί των γονιδίων.

Αυτά τα ανάμματα είναι αυτά που δημιουργούν το έναυσμα και επιδρούν στο τί είσαι και τι γίνεσαι, ποια είναι η προδιάθεση σου. Καθώς βασίζονται κατά κύριο λόγο σε προσωπικές επιλογές μπορούν να αναδιαμορφωθούν δυναμικά και να εξελιχθούν, θετικά ή αρνητικά.

Θεωρίες όπως αυτή της εξατομικευμένης ή «προσωποποιημένης ιατρικής» που συνηγορούν προς μία προσαρμοσμένη προσέγγιση ή αυτή της «όρμησης» που αποδείχθηκε πραγματική είναι θεωρίες οι οποίες προκύπτουν και εξηγούνται επίσης με βάση τα θεωρήματα της επιγενετικής. Από άλλες πρόσφατες μελέτες, όπως αυτή περί “inflammaging” (ηλικιακή φλεγμονή), προκύπτει ότι η βιολογική ηλικία έχει να κάνει και με το επίπεδο φλεγμονής με την γενική έννοια στον ανθρώπινο οργανισμό.

Όλοι αυτοί λοιπόν οι μηχανισμοί και πολλοί άλλοι εξηγούν πως ο ανθρώπινος οργανισμός αντιδρά στο περιβάλλον του. Η επιστημονική αυτή λοιπόν ενημέρωση, ακόμη και αν δεν ανήκουμε στην επιστημονική κοινότητα, μας επιτρέπει να κατανοήσουμε κάποια βιολογικά φαινόμενα και να αντιληφθούμε τον έλεγχο που μπορούμε να έχουμε στην ύπαρξη μας και στην εξέλιξη μας ως ανθρώπινα όντα τόσο μεσοπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.

 

Από την Health Coach, Ιζαμπέλ Ραζή

www.isabellerazis.com

www.instagram.com/isabellerazis

 

Κάντε like στη σελίδα μας στο Facebook και ακολουθήστε μας στο Instagram γιατί το govastileto.gr σας πηγαίνει παντού